HSRP नंबर प्लेट : आता वाहनांसाठी अनिवार्य! किंमत, अर्ज प्रक्रिया आणि संपूर्ण माहिती A ते Z जाणून घ्या
महाराष्ट्रातील सर्व वाहनमालकांसाठी उच्च सुरक्षा नोंदणी प्लेट (HSRP) बसवणे अनिवार्य करण्यात आले आहे. राज्य परिवहन विभागाने 31 मार्च 2025 ही अंतिम तारीख निश्चित केली आहे, ज्यापर्यंत सर्व वाहनांवर HSRP बसवणे आवश्यक आहे. या नियमाचे उल्लंघन केल्यास, 1 एप्रिल 2025 पासून, वाहनमालकांना 10,000 रुपयांपर्यंत दंड आकारला जाऊ शकतो.
HSRP म्हणजे काय?
HSRP ही विशेष प्रकारच्या अॅल्युमिनियमपासून बनवलेली नंबर प्लेट आहे, ज्यावर परावर्तित फिल्म, “INDIA” चिह्न, निळ्या रंगातील अशोक चक्र, आणि 10 अंकी विशिष्ट लेझर-ब्रँडिंग क्रमांक असतो. ही प्लेट्स छेडछाड-प्रूफ असून, वाहनांची ओळख अधिक सुरक्षित आणि सुलभ करते.
HSRP बसवण्याची प्रक्रिया:
- ऑनलाइन नोंदणी: सरकारने नियुक्त केलेल्या अधिकृत एजन्सींच्या ऑनलाइन पोर्टलवर जाऊन आपल्या वाहनाची माहिती नोंदवा आणि HSRP साठी अपॉइंटमेंट बुक करा.
- पडताळणी: नोंदणी दरम्यान, वाहनाच्या तपशीलांची सत्यता अधिकृत पोर्टलद्वारे तपासली जाईल.
- HSRP बसवणे: निर्धारित तारखेला आपल्या वाहनावर HSRP बसवण्यासाठी नियुक्त केंद्रावर वाहन घेऊन जा.
HSRP ची किंमत:
- दुचाकी आणि ट्रॅक्टर: 450 रुपये
- तिपहिया वाहने: 500 रुपये
- चारचाकी वाहने (कार, ट्रक, बस इ.): 745 रुपये
वरील दरांमध्ये वस्तू आणि सेवा कर (GST) समाविष्ट नाही
HSRP बसवणे वाहनांच्या सुरक्षिततेसाठी अत्यावश्यक आहे, कारण यामुळे वाहनचोरी रोखणे आणि वाहनांची ओळख पटवणे सोपे होते. तरीच, सर्व वाहनमालकांनी 31 मार्च 2025 पूर्वी आपल्या वाहनांवर HSRP बसवून नियमांचे पालन करावे.
HSRP नंबर प्लेटचे फायदे आणि तोटे
फायदे (Pros):
- वाहनांची सुरक्षा:
- HSRP नंबर प्लेट छेडछाड-प्रूफ असल्यामुळे वाहन चोरी रोखण्यास मदत होते.
- पोलिस आणि वाहतूक विभागास हरवलेल्या किंवा चोरी झालेल्या वाहनांचा शोध लावणे सोपे होते.
- कायद्याचे पालन:
- HSRP बसवणे अनिवार्य असल्यामुळे नियमांचे पालन करून दंड टाळता येतो.
- वाहन नोंदणीशी संबंधित सर्व माहिती डिजिटली उपलब्ध राहते.
- प्रमाणित आणि टिकाऊ नंबर प्लेट:
- प्लेट अॅल्युमिनियमची बनवलेली असल्याने ती अधिक टिकाऊ असते.
- प्लेटवर असलेले लेसर-कोडिंग आणि अशोक चक्र बनावट नंबर प्लेट्सपासून संरक्षण देते.
- वाहन ओळख सोपी:
- ट्रॅफिक कॅमेरे आणि पोलिसांकडून नंबर प्लेट स्कॅन करून वाहन ओळखणे जलद होते.
- रोड टोल आणि इतर वाहतूक व्यवस्थापनासाठी मदत होते.
- पर्यावरणपूरक उपाय:
- HSRP मुळे वाहनांची नोंदणी आणि तपासणी प्रक्रिया डिजिटल झाल्यामुळे कागदपत्रांचा वापर कमी होतो.
तोटे (Cons):
- अतिरिक्त खर्च:
- वाहनमालकांना जुन्या नंबर प्लेटच्या तुलनेत HSRP साठी जास्त पैसे खर्च करावे लागतात.
- दुचाकींसाठी सुमारे ₹450 आणि चारचाकी वाहनांसाठी ₹745 हा अतिरिक्त खर्च आहे.
- प्रक्रियेत विलंब:
- काही वेळा अधिकृत पोर्टलवर स्लॉट उपलब्ध नसल्यामुळे नंबर प्लेट मिळण्यात विलंब होतो.
- प्लेट बसवण्यासाठी वाहन धारकांना नियुक्त केंद्रावर जावे लागते, जे काहींना गैरसोयीचे ठरू शकते.
- कमी जनजागृती:
- अनेक वाहनमालकांना HSRP नंबर प्लेटची गरज आणि त्याची प्रक्रिया अजूनही नीट समजलेली नाही.
- चुकीच्या किंवा अनधिकृत एजन्सीकडून प्लेट बसवल्यास नियमभंग होण्याची शक्यता असते.
- दंड आणि सक्ती:
- 31 मार्च 2025 नंतर HSRP नसलेल्या वाहनांना ₹10,000 पर्यंत दंड आकारला जाऊ शकतो.
- जुनी वाहने वापरणाऱ्या वाहनधारकांसाठी हा अतिरिक्त आर्थिक बोजा ठरू शकतो.
निष्कर्ष:
HSRP नंबर प्लेट वाहतूक सुरक्षेसाठी अत्यंत उपयुक्त असून चोरी आणि बनावट नंबर प्लेट्स टाळण्यासाठी मदतगार आहे. मात्र, त्यासोबत काही आर्थिक आणि प्रक्रियात्मक अडचणी आहेत. त्यामुळे वाहनमालकांनी अंतिम मुदतीपूर्वी HSRP बसवणे गरजेचे आहे, जेणेकरून दंड आणि इतर त्रास टाळता येईल. 🚗🔐