Nobel Prize Day 2024: A Celebration of Excellence

10/12/2024 by adminMV

Spread the love

Table of Contents

Nobel Prize Day 2024: A Celebration of Excellence

Nobel पुरस्काराची ऐतिहासिक पार्श्वभूमी

Nobel पुरस्काराची स्थापना स्वीडिश शास्त्रज्ञ आणि उद्योजक Alfred Nobel यांच्या इच्छेनुसार करण्यात आली. त्यांनी आपल्या आयुष्यात मिळवलेल्या संपत्तीचा वापर जागतिक स्तरावरील उत्कृष्टतेचा सन्मान करण्यासाठी करण्याचा संकल्प केला. 1901 मध्ये सुरू झालेला हा पुरस्कार आज जगातील सर्वोच्च मानाचा पुरस्कार मानला जातो. Alfred Nobel यांचा जीवनप्रवास प्रेरणादायी आहे, त्यांनी मानवतेसाठी विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात क्रांती घडवली. [2024 चे वैद्यकातील नोबेल पारितोषिक मायक्रोआरएनए शोधासाठी यूएस शास्त्रज्ञांना देण्यात आले] Nobel Prize Day 2024: A Celebration of Excellence

Nobel पुरस्काराचे विविध प्रकार

Nobel पुरस्कार सहा प्रमुख क्षेत्रांमध्ये दिले जातात: साहित्य, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, औषधशास्त्र, शांतता, आणि अर्थशास्त्र. प्रत्येक क्षेत्रातील निवड प्रक्रिया कठोर असून, फक्त सर्वोत्तम योगदान देणाऱ्या व्यक्तींना सन्मानित करण्यात येते.

[नोबेल पुरस्कारांवर एक क्विझ|Unlocking Nobel Excellence: A Quiz on Nobel Awards]

Nobel Prize Day 2024: A Celebration of Excellence

2024 मध्ये Nobel पुरस्कार जिंकणाऱ्या विजेत्यांनी त्यांच्या क्षेत्रात उल्लेखनीय योगदान दिले आहे. साहित्य क्षेत्रात, एका नावीन्यपूर्ण कादंबरीकाराला सन्मानित करण्यात आले, ज्यांनी मानवी संवेदनशीलतेचा अनोखा अभ्यास मांडला. शांततेच्या पुरस्काराने, जगभरातील शांतता स्थापन करण्यासाठी योगदान दिलेल्या संस्थेला गौरवण्यात आले.

भारतीय नोबेल पुरस्कार विजेत्यांची यादी

नोबेल पुरस्कार जिंकणाऱ्या भारतीयांनी विविध क्षेत्रांमध्ये देशाचा गौरव वाढवला आहे. खाली भारतीय विजेत्यांची सविस्तर यादी दिली आहे:

रवींद्रनाथ टागोर (साहित्य, 1913)

रवींद्रनाथ टागोर हे नोबेल पुरस्कार जिंकणारे पहिले भारतीय आणि पहिले आशियाई होते. “गीतांजली” या काव्यसंग्रहासाठी त्यांना साहित्य क्षेत्रातील नोबेल पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

चंद्रशेखर वेंकट रमन (भौतिकशास्त्र, 1930)

सी. व्ही. रमण यांना “रमण प्रभाव” या शोधासाठी भौतिकशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार मिळाला. त्यांच्या या संशोधनाने प्रकाशाच्या तंत्रज्ञानात मोठे योगदान दिले.

हर गोविंद खुराना (औषधशास्त्र, 1968)

हर गोविंद खुराना यांना मानवातील जनुकांचा कृत्रिम संश्लेषण करण्यासाठी औषधशास्त्रातील नोबेल पुरस्काराने गौरवण्यात आले.

Nobel Prize Day 2024: A Celebration of Excellence

मदर तेरेसा (शांतता, 1979)

मदर तेरेसा यांना गरीब आणि गरजवंतांसाठी समर्पित सेवाकार्य केल्याबद्दल शांततेसाठी नोबेल पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

सुब्रह्मण्यन चंद्रशेखर (भौतिकशास्त्र, 1983)

सुब्रह्मण्यन चंद्रशेखर यांना ताऱ्यांच्या संरचनेवरील संशोधनासाठी भौतिकशास्त्राचा नोबेल पुरस्कार मिळाला. “चंद्रशेखर मर्यादा” हे त्यांच्या नावावर आधारित संकल्पना आहे.

अमर्त्य सेन (अर्थशास्त्र, 1998)

अमर्त्य सेन यांना “कल्याण अर्थशास्त्र” या क्षेत्रातील योगदानासाठी अर्थशास्त्रातील नोबेल पुरस्काराने गौरवण्यात आले.

वैंकटरामन रामकृष्णन (रसायनशास्त्र, 2009)

वैंकटरामन रामकृष्णन यांना रायबोसोमवरील संशोधनासाठी रसायनशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार मिळाला.

कैलाश सत्यार्थी (शांतता, 2014)

कैलाश सत्यार्थी यांना बालमजुरी आणि बालहक्क संरक्षणाच्या क्षेत्रातील कार्यासाठी शांततेसाठी नोबेल पुरस्कार मिळाला.

अभिजित बॅनर्जी (अर्थशास्त्र, 2019)

अभिजित बॅनर्जी यांना जगातील गरिबी निर्मूलनासाठी केलेल्या संशोधनासाठी अर्थशास्त्रातील नोबेल पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

नोबेल पुरस्कार विजेत्यांचे योगदान भारतासाठी महत्त्वाचे का आहे?

भारतीय नोबेल पुरस्कार विजेत्यांनी आपल्या कामगिरीतून देशाचे नाव जागतिक स्तरावर पोहोचवले आहे. या पुरस्काराने विज्ञान, साहित्य, शांतता, आणि इतर क्षेत्रांमध्ये भारताला एक विशेष स्थान मिळवून दिले आहे.

FAQs

Nobel पुरस्कार कधी सुरू झाले?
1901 मध्ये Alfred Nobel यांच्या इच्छेनुसार Nobel पुरस्कार सुरू करण्यात आले.

Nobel पुरस्कार दिवस 2024 कधी आहे?
2024 चा Nobel पुरस्कार दिवस 10 डिसेंबरला साजरा केला जातो.

Nobel पुरस्कार कोण निवडतो?
स्वीडनमधील समित्या आणि नॉर्वेजियन नोबेल कमिटी निवड प्रक्रिया करतात.

2024 मध्ये शांततेसाठी Nobel पुरस्कार कोणाला मिळाला?
2024 मधील शांततेसाठी पुरस्कार एका आंतरराष्ट्रीय संस्थेला देण्यात आला आहे.

भारतीय Nobel पुरस्कार विजेते कोण आहेत?
रवींद्रनाथ टागोर, मदर तेरेसा, अमर्त्य सेन, आणि कैलाश सत्यार्थी हे काही प्रमुख भारतीय विजेते आहेत.

Nobel पुरस्कार दिवस का साजरा करावा?
उत्कृष्टतेचा सन्मान करण्यासाठी आणि प्रेरणा घेण्यासाठी Nobel पुरस्कार दिवस साजरा केला जातो.

Nobel Prize Day 2024: A Celebration of Excellence

quiz

Nobel Prize Day 2024: A Celebration of Excellence

Nobel Prize winners for 2024 across various categories:

Physiology or Medicine:
- Awarded to Victor Ambros and Gary Ruvkun for their discovery of microRNAs, small RNA molecules crucial for regulating gene activity in multicellular organisms. Their work has enhanced understanding of gene expression and development
Physics:
- John Hopfield and Geoffrey Hinton were recognized for their foundational contributions to artificial intelligence, specifically in developing methods that underpin modern machine learning
Chemistry:
- David Baker, Demis Hassabis, and John Jumper won for breakthroughs in protein design and the development of AlphaFold2, an AI model predicting protein structures, revolutionizing research in biology and medicine
Literature:
- Han Kang, a South Korean author, was honored for her poetic prose addressing historical traumas and exploring the fragility of human life
Peace:
- Nihon Hidankyo, a Japanese organization representing atomic bomb survivors, received the prize for its advocacy against nuclear weapons and efforts to raise awareness about the consequences of nuclear warfare.
Economic Sciences:
- Daron Acemoglu, Simon Johnson, and James Robinson were awarded for their research on how institutions influence economic development and national wealth, highlighting the role of inclusive versus extractive systems